Grafboei
Een aangenaam gure namiddag. We laten de auto achter op een vluchtstrook buiten Marken, aan een autoweg met aan beide kanten veel water en we lopen over een dijk in de richting van de haven. De zeilschepen liggen goed vastgebonden op rij in het koude water terwijl de wind langs de masten giert en de scheerlijnen klaaglijk janken.
Het toeristenseizoen is voorbij. Bij een restaurant branden alle lichten maar als we dichterbij komen, zien we dat twee vrouwen en een man de zaak schoonmaken, veel meubilair is opgestapeld. Ergens anders is het wel open, maar daar is de kastelein nogal onvriendelijk, begrijp ik, dus daar gaan we maar niet binnen.
Een man in een auto vraagt een vrouw op een fiets de weg. Ik zou denken, Marken is zo klein, je stapt uit en loopt waar je heen wil, maar ook hier kan een weg ingewikkeld zijn, want de vrouw, met kindje voorop, legt op drie verschillende manieren uit hoe de man zou kunnen rijden. Hij is uitgestapt en luistert naar haar, terwijl zijn kinderen vanuit de auto toekijken. "Kan niet missen..." mijmert de man hardop, maar hij wil nog niet instappen en de vrouw wil nog niet doorfietsen, dus ze vertelt hoe hij ook anders kan rijden. Uiteindelijk stapt de vrouw weer op haar fiets, en de vader stapt in de auto, maar hij rijdt nog niet weg, zit wat voor zich uit te kijken.
We komen bij een begraafplaats. Het hek is niet op slot, het staat op een kier. Je mag erin, maar misschien is het wel de bedoeling dat we het hek achter ons weer op een kier zetten, met een haak in het grind vast, en het niet wijd open laten staan. Waarom eigenlijk. Je weet het niet.
Theo legt me uit dat de graven hier genummerd zijn, zonder naam, omdat iedereen voor God gelijk is. Ik vind dat erg mooi. Tot nu toe wilde ik weggedaan worden na m'n dood, gewoon zo simpel mogelijk opgeruimd, alles gedekt door de DELA. Graf of urn, boeit niet, doe maar gewoon weg, dank u. Tijdens het leven is er al zoveel dat moet, codes die je moet kennen, dingen waar je op moet letten opdat niemand zich ongemakkelijk voelt. Laat er dan straks geen gedoe meer zijn. Pof, weg. Maar als ik dit zie, kleine eenvoudige smeedijzeren zerken met alleen een nummer, dan lijkt me dat wel een mooi alternatief. Verdwijnen in zo'n zee van cijfers.
Ik krijg alleen de indruk dat ook hier de nieuwe tijden zijn doorgekomen. Mensen die misschien wel gelovig zijn, maar hun overledene net wat meer gunnen. Een stukje verderop is een groter graf met bloemenkrans erop. Het sobere zit 'm hier in de uitvoering van het grafdeksel: simpel staal dat ook wordt gebruikt voor laadkleppen van vrachtwagens. Nieuwe, harde soberheid, heeft ook wel iets. Misschien liggen daar meer stoffelijke resten bij elkaar, een grafruim.
Bij een graf dat er zo te zien al tien of twintig jaar is, heeft ooit iemand wat kleinigheden gezet. Een stenen engeltje is door de jaren heen begroeid geraakt met korstmos en ook twee stenen kruiken zijn al jaren geleden groen geworden. Een verweerde witte zwaan en een wat recentere zwarte kat. Een rommeltje, maar bescheiden en het meeste ervan ligt er al zo lang onaangeroerd bij dat er berusting van uit gaat.
Daarnaast staat het nummer klein en bescheiden voor een opstelling die ik niet goed begrijp. Ik denk dat het een zeemansgraf is. Er staat een ijzeren drager waar je een krans op zou hangen bij een monument, maar hier is de drager het monument zelf en er ligt een reddingsboei op met de naam van de overledene. Ik weet niet of ik dit goed begrijp. Is het iemand die op zee is verdronken?
Aan de andere kant van het grafveld gaat het nog wat verder. Hier zijn kleurenfoto's op schildjes geëmailleerd, grote grafstenen vol tekst gehouwen en het graf is versierd met allerlei voorwerpen en plastic speelgoed waarvan de kleur verschiet. Het is intussen al aardig donker geworden en het valt me nog mee dat er geen lampjes aangaan.
Er lijkt gaandeweg iets te zijn veranderd aan het idee dat ieder genoeg heeft aan een nummer. Sommigen hebben nummers, anderen meer.
Ik zie toch maar af van het idee van een sobere akker met nummers om ooit in alle rust te worden vergeten.
