Jo'burg Foam

In het FOAM hangen foto's van Guy Tillim die onder de titel Avenue Patrice Lumumba beelden verzamelde van gebouwen die in de vroege jaren zestig het zelfvertrouwen van de onafhankelijke voormalige koloniën uitstraalden. Nu is alles in verval. Een leeg zwembad met een mooi wit overhemd dat aan een waslijn wappert. Een ambtenaar in een kale kamer, die naar buiten kijkt terwijl de leesbril in zijn hand het licht vangt.

Toelichtingen die in het Foam bij de foto's worden gegeven, hebben vaak hun eigen taal. Een fotograaf doet onderzoek, is scherp in het vage en confronterend in het terloopse, dwingt de kijker een standpunt in te nemen en dergelijke. En toch staat er vaak wel wat dat ik graag wil weten.

Bij een gallerij kleine foto's van Tillim staat op de muur een toelichting gespoten die me de indruk geeft dat het de curatoren eigenlijk geen bal uitmaakt wat er staat.

"In 1990 ontvluchtte blanke inwoners in grote getale het centrum van Johannesburg."
Niemand die er nog even naar heeft gekeken en niemand die het wat kon schelen toen het eenmaal pontificaal op de muur stond. Ach, het is maar tekst.

"Voormalige bewoners zagen hun zelfgezochte gelijk in een stad die was overgeleverd aan plunderingen en rellen."

Zie je weleens ergens je zelfgezochte gelijk in? Kijk, daar zie ik mijn gelijk in! Zelf gezocht ook nog!

Daar stonden de flats die vroeger zo mooi waren, "waarin huurders [...] op hun eigen manier gingen bestuurden." "Tussenpersonen waren corrupt en verdwijnen met het geld."

In de overbevolkte armoe ontbreken "overheidslichamen", ook in "welgestelde gebouwen".

De vraag is tenslotte of "Johannesburg wederom een stad van uitsluiting wordt."

Ik vraag het me ook af. Uitsluiting moeten we niet hebben. Whatever.