Stop eens een thermometer in je koffie
De meeste koffie wordt door vrouwen gezet maar zodra mannen zich ermee bemoeien wordt het bijna een wetenschap. Het koffiezetapparaat wordt een laboratorium, zoals de Siphon Brewing Apparatus van John Edgar Park. Prachtig vind ik dat en met die vliegeniersbril op doet hij me denken aan een aangenaam gekke professor die tot ik weet niet wat in staat is.
Daar moet verrukkelijke koffie mee te maken zijn. In de tv-serie Breaking Bad komt op een gegeven moment ook een koffie-lab voorbij. Onderweg door Polen zag ik vorig jaar een winkel voor het zelf stoken van sterke drank. Erlenmeyers, distilleerbuizen en kolven. Spijt dat ik er geen glaswerk heb gekocht om thuis koffie mee te zetten. De keuken ombouwen tot een lab dat moet lijken op de werkplaats van Dr. Frankenstein, waar in dit geval koffiebonen worden geroosterd en waar Bunsen-branders het water warm houden.
Er is al een begin. Een trolley met wat koffiezetapparaten die het midden houden tussen een robot en de stoommachine die ik als kind graag had willen hebben. Eentje is al vrij oud, uit de jaren 70 maar na een bezoek aan reparateur Peter in Hoogersmilde is die weer in bedrijf. Als het water op temperatuur is, blaast de ketel vervaarlijk door zijn veiligheidsklep. De gebruiksaanwijzing is er destijds in het Italiaans bijgeschreven en door de fabrikant met klinknagels op een roodgelakt plaatje voorop het chassis geklemd.
In Nederland zijn er verschillende forums waar koffieliefhebbers ervaring en kennis delen. Ook in de USA trouwens, daar zijn ze nog een stuk gedisciplineerder in het verzamelen van kennis en het afspreken van de juiste koffiezetprocedures. Mannen zijn ver in de meerderheid. Er zijn wel een paar vrouwen lid, maar daar lees je niet veel van. Wanneer ze een machine willen kopen maken ze graag gebruik van de adviezen die ze van alle kanten toegestuurd krijgen, maar daarna gaan ze gewoon lekker koffie drinken terwijl de mannen het apparaat nog eens openmaken en gaan sleutelen aan het overdrukventiel en de pressostat. Een enkeling aarzelt niet om een gat te boren in de boiler en er een extra onderdeel aan te koppelen dat daarna onder hoge druk de mogelijkheid biedt de waterstand te meten of de temperatuur. Er is ook een schitterend vormgegeven industriële refractometer met een sexy iPhone-app te koop om de viscositeit en sterkte van espresso exact te meten, waarmee ook kan worden voorspeld wat het resultaat zal zijn van veranderingen in de afstelling van de maler en de watertoevoer in het koffiezetapparaat.
Niet iedereen wil die gadgets trouwens. "Ik meet niks. Ik proef." schreef cremalover laatst (de leden van het forum hebben doorgaans een nickname).
Ik proef graag maar ik laat de kans om een meetapparaat aan te sluiten niet graag voorbijgaan. Het zal iets te maken hebben met de stoommachine waar ik vroeger van droomde, of van de oscilloscoop die ik had en de avonden die ik als jongen doorbracht op het lab van de Jonge Onderzoekers. Ik heb er niet veel onderzocht maar genoot wel van de verhalen van de mentor die zijn hele leven bij de KEMA op het hoogspanningslaboratorium had gewerkt met gigantische schakelaars die, als je ze op afstand omzette, geen vonk gaven maar een bliksem.
Een van de meters die ik intussen heb verzameld heeft een geheugen en een USB koppeling voor aan de computer:
De temperatuur wordt gemeten aan het kale uiteinde van het thermokoppel, een snoer waar twee dunne draden elkaar raken. Deze heb ik vastgemaakt zodat de koffie uit de machine daarlangs gaat lopen:
De machine is al heet, klaar om stoom te blazen en kokend water te spuiten:
De koffie loopt langs het thermokoppel:
Met de stoompijp wat melk opgeschuimd en de cappuccino is gereed:
Tijdens het drinken van de koffie kan de temperatuurgrafiek van het zetproces worden bekeken. Om 16:56:50 verschenen de eerste hete druppels en dertig seconden later was de koffie klaar, bij een temperatuur van rond de 93 graden Celsius. Als je 't niet weet is de koffie net zo lekker, maar wat cijfers erbij eten lekker weg.
Daar moet verrukkelijke koffie mee te maken zijn. In de tv-serie Breaking Bad komt op een gegeven moment ook een koffie-lab voorbij. Onderweg door Polen zag ik vorig jaar een winkel voor het zelf stoken van sterke drank. Erlenmeyers, distilleerbuizen en kolven. Spijt dat ik er geen glaswerk heb gekocht om thuis koffie mee te zetten. De keuken ombouwen tot een lab dat moet lijken op de werkplaats van Dr. Frankenstein, waar in dit geval koffiebonen worden geroosterd en waar Bunsen-branders het water warm houden.
Er is al een begin. Een trolley met wat koffiezetapparaten die het midden houden tussen een robot en de stoommachine die ik als kind graag had willen hebben. Eentje is al vrij oud, uit de jaren 70 maar na een bezoek aan reparateur Peter in Hoogersmilde is die weer in bedrijf. Als het water op temperatuur is, blaast de ketel vervaarlijk door zijn veiligheidsklep. De gebruiksaanwijzing is er destijds in het Italiaans bijgeschreven en door de fabrikant met klinknagels op een roodgelakt plaatje voorop het chassis geklemd.
In Nederland zijn er verschillende forums waar koffieliefhebbers ervaring en kennis delen. Ook in de USA trouwens, daar zijn ze nog een stuk gedisciplineerder in het verzamelen van kennis en het afspreken van de juiste koffiezetprocedures. Mannen zijn ver in de meerderheid. Er zijn wel een paar vrouwen lid, maar daar lees je niet veel van. Wanneer ze een machine willen kopen maken ze graag gebruik van de adviezen die ze van alle kanten toegestuurd krijgen, maar daarna gaan ze gewoon lekker koffie drinken terwijl de mannen het apparaat nog eens openmaken en gaan sleutelen aan het overdrukventiel en de pressostat. Een enkeling aarzelt niet om een gat te boren in de boiler en er een extra onderdeel aan te koppelen dat daarna onder hoge druk de mogelijkheid biedt de waterstand te meten of de temperatuur. Er is ook een schitterend vormgegeven industriële refractometer met een sexy iPhone-app te koop om de viscositeit en sterkte van espresso exact te meten, waarmee ook kan worden voorspeld wat het resultaat zal zijn van veranderingen in de afstelling van de maler en de watertoevoer in het koffiezetapparaat.
Niet iedereen wil die gadgets trouwens. "Ik meet niks. Ik proef." schreef cremalover laatst (de leden van het forum hebben doorgaans een nickname).
Ik proef graag maar ik laat de kans om een meetapparaat aan te sluiten niet graag voorbijgaan. Het zal iets te maken hebben met de stoommachine waar ik vroeger van droomde, of van de oscilloscoop die ik had en de avonden die ik als jongen doorbracht op het lab van de Jonge Onderzoekers. Ik heb er niet veel onderzocht maar genoot wel van de verhalen van de mentor die zijn hele leven bij de KEMA op het hoogspanningslaboratorium had gewerkt met gigantische schakelaars die, als je ze op afstand omzette, geen vonk gaven maar een bliksem.
Een van de meters die ik intussen heb verzameld heeft een geheugen en een USB koppeling voor aan de computer:
De temperatuur wordt gemeten aan het kale uiteinde van het thermokoppel, een snoer waar twee dunne draden elkaar raken. Deze heb ik vastgemaakt zodat de koffie uit de machine daarlangs gaat lopen:
Tijdens het drinken van de koffie kan de temperatuurgrafiek van het zetproces worden bekeken. Om 16:56:50 verschenen de eerste hete druppels en dertig seconden later was de koffie klaar, bij een temperatuur van rond de 93 graden Celsius. Als je 't niet weet is de koffie net zo lekker, maar wat cijfers erbij eten lekker weg.
Reacties